در این مطالعه با هدف بررسی استفاده از زئولیت کلینوپتیلولیت به عنوان جاذب در حذف آلاینده های نیترات، فسفات و شوری از زهاب کشاورزی، به منظور تعیین سطوح مناسب پارامترهای مؤثر بر جذب آلاینده ها، آزمایش ها به صورت ناپیوسته با لحاظ نمودن اثر پارامترهای قطر ذرات جاذب، غلظت آلاینده­ها، میزان شوری، دما، زمان ماند، pH و غلظت جاذب انجام پذیرفت و سپس، آزمایش های جذب توسط ساخت یک مدل زهکشی بررسی گردید. آزمایش های جذب در چهار مدل که شامل مدل شاهد (D0)، جاذب در اطراف زهکش (D1)، جاذب در محیط ریشه گیاه (D2) و جاذب در سطح خاک (D3) بود، به وسیله زهاب طبیعی خروجی از زهکش های مزارع جنوب خوزستان، تحت شرایط مناسب پارامترهای مؤثر انجام پذیرفت. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که، میزان حذف آلاینده­ها و شوری در شرایطی که قطر ذرات جاذب برابر 1000 میکرومتر، غلظت جاذب برابر 30 گرم بر لیتر، pH برابر پنج، غلظت آلاینده های ورودی دارای مقادیر ، 80 میلی گرم بر لیتر نیترات، 10 میلی گرم بر لیتر فسفات و شوری 12 دسی زیمنس بر متر، زمان ماند برابر 90 دقیقه و دمای محیط برابر 50 درجه سانتی گراد درنظر گرفته شود، بازدهی حذف نیترات، فسفات و شوری به ترتیب برابر 63، 39 و 79 درصد خواهد شد. با استفاده از این سطح پارامترها در مدل­های زهکشی مورد مطالعه، در حالتی که جاذب کلینوپتیلولیت در اطراف محیط زهکش قرار دارد (D1)، راندمان حذف برابر 72/59 درصد ، 28/29 درصد و 47/77 درصد به ترتیب در حذف نیترات، فسفات و شوری به دست آمد.

افزایش آلودگی آب وخاک باعث ایجاد مشکلات زیست محیطی زیادی می شود. از سوی دیگر روش های متفاوت کنترل و تصفیه آلودگی با فنّاوری های مدرن به وجود آمده است که این روش ها اغلب هزینه های بسیار بالایی دارد؛ به نوعی که گاهی صرفه اقتصادی نخواهد داشت. یکی از روش های مورداستفاده در تصفیه ی آلودگی های آب وخاک استفاده از گیاهان است که به اصطلاح گیاه پالایی نامیده می شود. شناسایی گیاهان فعال و مهم در این زمینه باعث افزایش کارایی و حفاظت از محیط زیست می شود. هدف از این تحقیق، پرورش دو گونه آبزی برون آ (بامبو و نی) در محیط آزمایشگاهی برای بررسی توانایی آن ها در حذف نیترات، نمک و کلر از آب خام بود. برای این منظور یک بارNaCl با غلظت 2000 mg/lit و پتاسیم نیترات با غلظت 1000 mg/lit و یک بار NaCl با غلظت 1000 mg/lit و پتاسیم نیترات با غلظت 500 mg/lit درون آب خام ریخته و میزان جذب عناصر با برگ گیاه بامبو و نی و میزان باقی مانده عناصر در آب خام در روز 1 و 14 سنجیده شد. نتایج حاصل حاکی از قابلیت بیشتر گیاه بامبو برای حذف عناصر در آب خام بود. طوری که در بالاترین غلظت، حذف نیترات، سدیم، پتاسیم و کلر به ترتیب 28/46%، 62/32%، 73/24% و 98/27% بود.

زمینه و هدف: دفع فلزات سمی طی فعالیت های انسانی، آلودگی بسیاری از خاک ها را به همراه داشته است. تجمع فلزات کمیاب موجب از بین رفتن حاصل خیزی خاک و تباهی منابع آب در بسیاری از کشورها گردیده است. در سال های اخیر روش گیاه پالایی با بهره گیری از گونه های گیاهی مختلف از راه حل های با اهمیت در کنترل آلودگی خاک بوده است. روش بررسی: در تحقیق حاضر از گیاه نی معمولی ( Pharagmites australis) برای جداسازی فلز سرب از خاک های آلوده در قالب تالاب مصنوعی استفاده شد. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی به صورت فاکتوریل با دو فاکتور و سه تکرار اجرا گردید. بر این اساس مقدار سرب و سطوح مختلف غلظت سرب که موجب تنش در گیاه می شدند، به دست آمدند. یافته ها: نتایج آزمایش در شرایط گل خانه نشان داد با افزایش غلظت سرب در تیمارهای آزمایشی میزان جذب آن توسط بافت های زیرزمینی و اندام های هوایی گیاه افزایش می یابد هرچند تجمع فلزات در بافت های زیرزمینی معنی دار بوده است و انتقال آن و تجمع در بافت های هوایی گیاه خیلی کم تر گزارش شده است. نتایج تجزیه رگرسیون نشان داد افزایش غلظت سرب در بافت های گیاه نی تالابی تحت تاثیر سطوح تنش این فلز تابع یک منحنی درجه دوم با ضرایب تباین بالای 90% و در سطح آماری 1 درصد معنی دار گردید. بحث و نتیجه گیری: به طور کلی نی تالابی گیاهی نسبتا مقاوم در برابر تنش فلز سنگین سرب، دارای فاکتور انتقال پایین و ظرفیت بالایی برای تجمع این فلز در ریشه خود می باشد.

صنایع پتروشیمی یکی از کلیدی ترین و گسترده ترین صنایع فعال کشور است. به دلیل تنوع و پیچیدگی محصولات، این صنعت رنج وسیعی از آلاینده ها را نیز تولید می کند. دفع پساب های حاوی جیوه از واحدهای کلرآلکالی یکی از مشکلات اساسی این صنعت می-باشد. نتایج مطالعات مختلف نشان داده است که سیستم گیاه پالایی برای حذف جیوه از محیط های آبی بسیار کارآمد است و در برخی موارد تا حدود 95% جیوه از محلول حدف شده است. هدف از این مطالعه بررسی توانایی گیاه نی (Phragmites australis) در حذف جیوه از پساب واحد کلر آلکالی پتروشیمی بندر امام است. گیاهان برداشت شده از تالاب شادگان در محیط آزمایشگاهی به صورت هیدروپونیک در آکواریوم پلاستیکی کشت داده شدند. نمونه پساب برداشت شده از واحد کلر آلکالی به محیط کشت گیاهان اضافه شد. یک آکواریوم حاوی پساب، آب و مواد مغذی نیز به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. غلظت جیوه در نمونه های برداشت شده از ریشه گیاهان و پساب آکواریوم گیاه نی در زمان های 1، 3، 5 و 7 روز توسط دستگاه جذب اتمی varian spectraa 220 اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که گذشت زمان بر میزان جذب جیوه توسط گیاه اثر مستقیمی داشته و گیاه نی در روزهای 1، 3، 5 و 7 به ترتیب 2271.58، 3743.47، 4204.98 و 3039.32 ppm بود. همچنین در پایان مدت زمان آزمایش 96.25 درصد جیوه پساب آکواریوم گیاه نی حذف شده بود. از این رو گیاه نی برای حذف فلز جیوه از پساب صنایع پتروشیمی توصیه می شود.

افزایش روزافزون فعالیت های صنعتی منجر به ورود آلودگی ها به محیط زیست به خصوص منابع آبی شده است. فلزات سنگین از جمله آلودگی های مهمی هستند که به دلیل پایداری و عدم تجزیه زیستی و احتمال ورود آن ها به زنجیره غذایی، خطر برای سلامت انسان و سایر موجودات را در پی خواهد داشت. جهت بررسی وضعیت آلودگی در سد ستارخان، نمونه رسوب، گیاه نی (Phragmites australis) و ماهی کپور (Cyprinus carpio) و سوف (Stizostedion lucioperca) از این سد برداشت شد. بر روی نمونه ها هضم اسیدی خشک با استفاده از اسید نیتریک غلیظ انجام شد و غلظت فلزات کادمیم، آرسنیک و مس با استفاده از دستگاه ICP-OES اندازه گیری شد. آزمون آماری تجزیه واریانس یک طرفه جهت بررسی اختلاف غلظت فلزات بین نمونه ها معنادار شد(P< 0.001) . همبستگی معناداری بین غلظت فلزات در رسوب و غلظت فلزات در گیاه و ماهی مشاهده نشد(P> 0.05) . همچنین، نتایج نشان داد غلظت فلز آرسنیک در رسوب بیش از استاندارد جهانی بود. در بافت ماهی های بررسی شده نیز غلظت فلز آرسنیک و کادمیم بیش از استانداردهای جهانی بررسی شد. گیاه نی مقدار زیادی از فلزات سنگین را در خود تجمع داده است که توانایی این گیاه در تجمع فلزات سنگین را نشان می دهد. با توجه به نتایج به دست آمده تدوین برنامه کنترلی جهت پایش آلودگی در منطقه ضروری به نظر می رسد.

امروزه منابع آب شیرین ازجمله رودخانه ها و دریاچه ها به عنوان منبع مهم آبی در معرض خطر آلودگی ناشی از فعالیت های انسانی از قبیل خروجی پساب پرورش ماهی قرار دارند. در این مطالعه عملکرد دو گونه گیاه مردابی شامل نی (Phragmites australis) و اویارسلام (Cyperus rotundus) و تأثیر آن ها بر تغییرات کیفی آب از جمله نیترات، آمونیاک و فسفات مخزن پرورش کپور معمولی استفاده شد. در این راستا تعداد 90 عدد از هر دو گونه، گیاه نی با وزن اولیه 10± 100 گرم و گیاه اویارسلام با وزن اولیه 5± 30 در 6 عدد کانال 120 لیتری (30 گیاه در هر کانال) در اردیبهشت تا تیرماه 1396 تیمار بندی شدند. یک صد عدد ماهی کپور پرورشی با وزن متوسط 2/3 ± 20 گرم به یک مخزن با ظرفیت آبگیری 1000 لیتر در طول دوره آزمایش 42 روز معرفی شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که میانگین وزن نهایی ماهیان 5± 35 گرم و متوسط وزن نهایی هر بوته گیاه نی 50± 500 گرم و متوسط وزن نهایی گیاه اویارسلام 10± 100 گرم بود. آنالیز کیفی آب نشان داد که تفاوت معنی داری بین ورودی آب تانکر ماهی با آب خروجی کانال های کشت گیاه وجود داشت (05/0>P). بر اساس نرخ کاهشی غلظت های بالایی، بهترین زمان ماند در هفته چهارم انتخاب شد. همچنین نتایج بیانگر وجود اختلاف معنی دار بین خروجی تیمارها ازنظر بهبود فاکتورهای کیفی آب در سطح احتمال پنج درصد است. از سوی دیگر، با معنی دار شدن اثر متقابل خروجی تیمارها در مدت زمان های مختلف می توان چنین برداشت نمود که مواد گیاهی انتخاب شده به عنوان فیلتر قابلیت بالایی در جذب نیترات، آمونیاک و فسفات از آب خروجی پرورش ماهی کپور دارند.

آلودگی فلزات سنگین از جمله مهم ترین خطرات زیست محیطی می باشد که در تمام جوامع بشری یافت می شود. از مهم ترین این آلودگی ها، می توان آلودگی به وسیله فلز سنگین، آلودگی زنجیره غذایی انسان و افزایش موارد ابتلا به سرطان را نام برد. روش های گوناگونی برای تصفیه آب های آلوده وجود دارد که در میان آن ها استفاده از توانایی گیاهان یا همان گیا ه پالایی به دلیل سازگاری بیشتر با محیط راهکاری مناسب جهت پالایش فلزات سنگین از محیط می باشد. آلودگی به وسیله فلزات سنگین همچون سرب، نیکل و به ویژه کادمیوم در نواحی و شهرک های صنعتی استان گلستان گزارش شده و حتی استفاده از این پساب ها بدون انجام فرایند های کاهش آلودگی رواج دارد. به این دلیل در این تحقیق برای ارزیابی، جلوگیری و اصلاح آسیب های استفاده از آب های آلوده به کادمیوم، آزمایشی با 6 تیمار و 3 تکرار در قالب فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با و بدون فرایند گیاه پالایی با هدف تأمین آب آبیاری گیاه کلزا انجام گردید. برای گیاه پالایی از دو گیاه نی و وتیور استفاده شد. سامانه آبیاری مدنظر هم روش قطره ای انتخاب گردید. زمان ماند 10 روزه برای تصفیه آب آلوده به کادمیوم انتخاب شد و دور آبیاری نیز متناسب با آن در نظر گرفته شد. در طول انجام آزمایش و بعد از برداشت محصول کلزا، تغییرات غلظت کادمیوم در نمونه های آب، اجزای گیاه و خاک، اندازه گیری و با استفاده از نرم افزار SAS 9. 0مورد آنالیز قرار گرفت. نتایج نشان داد میزان کادمیوم تجمع یافته در دانه گیاه کلزا و اندام هوایی آن، در تیمارهای آبیاری شده با آب آلوده بعد از انجام فرایند گیاه پالایی توسط نی و وتیورگراس کاهش معنی داری در سطح 1 درصد نسبت به تیمارهای بدون گیاه پالایی داشت. در انتهای فصل رشد، غلظت کادمیوم در خاکی که گیاه پالایی شده توسط نی و وتیورگراس، در سطح احتمال 1 درصد کمتر از غلظت کادمیوم در خاک تحت آبیاری بدون عمل گیاه پالایی بود.

متن کامل این مقاله به زبان انگلیسی می باشد. لطفا برای مشاهده متن کامل مقاله به بخش انگلیسی مراجعه فرمایید.لطفا برای مشاهده متن کامل این مقاله اینجا را کلیک کنید.

این مطالعه به بررسی تاثیر گیاه نی در تالاب های مصنوعی برای حذف عناصر مس، سرب، روی و کادمیم و مقادیر مختلف COD پرداخته است. به منظور بررسی پارامترهای مختلفی مانند pH، غلظت اولیه COD(120، 500 و 1000 میلی گرم بر لیتر) و غلظت اولیه عناصر مس، سرب، روی و کادمیم(2، 10 و 30 میلی گرم بر لیتر) ستون هایی برای شبیه سازی تالاب های مصنوعی از لوله های P.V.C با قطر داخلی 16 سانتی متر و ارتفاع 70 سانتی متر ساخته شد و نمونه پساب تزریق شده به ستون مطابق زمان ماند هیدرولیکی محاسبه شده(3 روز) از قسمت خروجی ستون جمع آوری و مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد بیوماس ریشه گیاهان تالابی اثر مثبتی بر راندمان حذف آلاینده ها داشته است. نتایج ارزیابی pH نشان داد با افزایش غلظت عناصر روی، کادمیم، مس و سرب مقدار pH کاهش یافت. همچنین مطابق نتایج بیشترین راندمان حذف COD (25/17درصد) در غلظت 500 میلی گرم برلیتر اتفاق افتاد. نتایج بررسی راندمان حذف آلاینده ها نشان داد با افزایش غلظت آلاینده از 2 میلی گرم بر لیتر به 10 میلی گرم بر لیتر راندمان حذف افزایش یافت و پس از آن در غلظت 30 میلی گرم بر لیتر کاهش یافت. بیشترین راندمان حذف در زمان 90 دقیقه در غلظت 10 میلی گرم بر لیتر برای یون های مس، سرب، روی و کادمیم به ترتیب 84/63 درصد، 77/60 درصد، 14/59 درصد و 71/57 درصد بود. مطابق نتایج وجود گیاه نی و استفاده از سیستم تالاب های مصنوعی با بستر شنی تاثیر مثبتی بر راندمان حذف عناصر مس، سرب، روی و کادمیم نشان داد اما تاثیر زیادی در راندمان حذف COD نداشته است.